Forse koersdalingen zijn onvermijdelijk. Eens in de zoveel tijd komt er een moment dat de beurzen in korte tijd fors dalen of voor langere tijd in het rood staan. Denk maar eens aan het barsten van de internetbubbel in 2000, de financiële crisis in 2008 of de dip tijdens de coronacrisis in 2020. Die rode cijfers zijn beangstigend en voor veel beleggers een reden om op de rem te trappen.

Maar juist als iedereen moord en brand schreeuwt, kan het lonen om rustig te blijven. De lange termijn voor ogen te houden. Om door de rode cijfers heen te kijken, en vast te houden aan uw beleggingsplan.

Het verleden

Als er wereldwijd spanningen zijn, reageert de beurs daarop. En dat merkt u dan ook aan uw beleggingen. Dat is niets nieuws. Maar de ene ontwikkeling heeft meer impact de andere. Door de jaren heen kregen we meerdere keren te maken met een flinke correctie op de beurs. We zouden tal van jaartallen kunnen noemen waarin er tijdelijk flinke verliezen werden gemaakt.

Beleggers krijgen dus geheid eens in de zoveel tijd een zure appel op hun bord. Wie in 2018 bijvoorbeeld volgens een zeer offensief profiel belegde bij Brand New Day, zag zijn beleggingen in dat kalenderjaar met ruim 9 procent in waarde dalen.

De kleine lettertjes: rendementen per profiel van de standaardfondsen voor de beleggingsrekening en de kinderrekening: het BND Wereld Indexfonds (aandelen, tot en met 25 februari 2016) en het BND Wereld Indexfonds Hedged (aandelen, vanaf 26 februari 2016) en het Euro Staatsobligatiefonds Kort (obligaties, tot en met 31 maart 2014) en het BND Euro Obligatie Indexfonds (vanaf 1 april 2014) ná aftrek van beheerkosten en met jaarlijks herbalanceren op 31 december. Rendementen uit het verleden bieden géén garantie voor de toekomst.

Maar juist in periodes van dalende koersen kan het raadzaam zijn om door die zure appel heen te bijten. Wie zijn hoofd koel hield en zich in 2018 niet liet wegjagen door de rode cijfers, haalde in 2019 met hetzelfde zeer offensieve profiel een rendement van 22,75 procent.

Dat profiel behaalde in 2020, zelfs na een flinke dip tijdens de coronacrisis in het begin van dat jaar, een mooi rendement van 10,61 procent. In 2021 behaalde het zeer offensieve profiel een rendement van van 22,50 procent.

Stelt u eens voor dat u juist tijdens die dalingen in 2018 uw beleggingen verkocht en later weer – tegen een hogere koers – instapte. Dat had u waarschijnlijk veel geld gekost. En u niet als enige. Er zijn altijd veel mensen die tijdens zo’n flinke daling al hun beleggingen in paniek met verlies verkopen.

De markt is niet te voorspellen

We vermoeden dat u de beurs niet kunt voorspellen. Tenzij u een glazen bol heeft, maar dat geldt helaas voor weinigen van ons. Uit allerlei onderzoeken blijkt dat het vrijwel onmogelijk is om de beurs te verslaan.

Kijk maar eens naar onderstaande tabel, waarin het rendement van actieve beleggingsfondsen in procenten wordt vergeleken met de S&P 500, de index van Amerika’s grootste bedrijven. Wat blijkt? De markt presteert doorgaans beter dan de actieve belegger, en laat zich dus niet of nauwelijks voorspellen.

Het rendement in procenten van de S&P 500 vergeleken met de prestaties van actieve beleggingsfondsen tot 2016. Bron: Dalbar.

Beleggen is voor de lange termijn

Als u belegt, weet u één ding zeker: gemiddeld eens in de 10 jaar krijgt u een flinke beurscrisis voor uw kiezen, waarbij de koersen in korte tijd hard dalen. En elk jaar dalen de koersen doorgaans wel een keer in korte tijd met 10%. Het verleden leert ons dat het dan loont om het hoofd koel te houden.

Want dalingen werden altijd weer gevolgd door stijgingen, die weer werden gevolgd door dalingen die weer… U begrijpt het. Op de lange termijn leveren aandelen tot op heden een positief rendement op. Tussentijds kan dat, zeker op de korte termijn, even flink meer of minder zijn. Het is dus belangrijk dat u altijd die lange termijn voor ogen houdt.

Ter voorbeeld kunnen we de rendementen van sparen en beleggen over periodes van 1 jaar en 20 jaar aanhalen. Als we kijken naar alle periodes van 1 jaar vanaf 1947, dan zien we dat er best eens een flinke uitschieter naar beneden tussen zit.

De kleine lettertjes: deze grafiek toont het gemiddelde jaarlijkse rendement over periodes van 1 jaar voor beleggen en sparen. Berekeningen door Brand New Day. Data voor beleggen komt van de S&P 500-index (in USD, van 1928 tot en met 1969), de MSCI World Index (in USD, van 1970 tot en met 2004) en de MSCI World Index (gehedged naar euro’s, van 2005 tot en met 2021). Data voor sparen betreft het rendement op Amerikaanse T-bills (in USD, van 1928 tot en met 2002) en de gemiddelde jaarlijkse rente op Nederlandse spaarrekeningen zonder vaste looptijd (bron: DNB, van 2003 tot en met 2021). Deze berekeningen zijn exclusief eventuele kosten die het rendement op beide categorieën kunnen verlagen.

Maar als u kijkt naar periodes waarin er 20 jaar lang werd belegd of gespaard, ziet u dat beleggen vrijwel altijd een beter rendement opleverde dan sparen. Terwijl er in ál die periodes van 20 jaar ook gerust een paar flinke tussentijdse dalingen zaten.

Wat u hieruit moet halen: hoe langer u de tijd neemt om te beleggen, hoe minder risico u loopt dat een flinke daling funest is voor uw rendement. Daarom is het zaak om in onrustige tijden aan de lange termijn te denken.

De kleine lettertjes: deze grafiek toont het gemiddelde jaarlijkse rendement over periodes van 20 jaar voor beleggen en sparen. Berekeningen door Brand New Day. Data voor beleggen komt van de S&P 500-index (in USD, van 1928 tot en met 1969), de MSCI World Index (in USD, van 1970 tot en met 2004) en de MSCI World Index (gehedged naar euro’s, van 2005 tot en met 2021). Data voor sparen betreft het rendement op Amerikaanse T-bills (in USD, van 1928 tot en met 2002) en de gemiddelde jaarlijkse rente op Nederlandse spaarrekeningen zonder vaste looptijd (bron: DNB, vanaf 2003 tot en met 2021). Deze berekeningen zijn exclusief eventuele kosten die het rendement op beide categorieën kunnen verlagen.

Is het niet handiger om mijn aandelen te verkopen voor obligaties?

Tijdens onrustige periodes op de beurs kan het aanlokkelijk zijn om uw aandelen te verkopen en obligaties aan te kopen. Obligaties zijn doorgaans namelijk een minder risicovolle belegging dan aandelen.

Tegelijkertijd leveren ze vaak ook een lager rendement op. Verandert er iets in uw persoonlijke situatie of ervaart u slapeloze nachten door (forse) beweging op de beurs? Dan kan het een optie zijn om wat gas terug te nemen door deels te herbalanceren naar obligaties.

Hiertegenover staat dus wel dat obligaties een lager verwacht rendement kennen, en dus in mindere mate bijdragen aan uw doel. Aandelen kennen een hoger verwacht rendement, juist doordat ze ook meer risico met zich meebrengen. Dat risico is u bekend, want eerder lieten we al zien dat koersdalingen eens in de zoveel tijd voorkomen. De impact die die koersdalingen op de lange termijn hebben is echter verwaarloosbaar.

Hierboven zagen we al dat beleggen gedurende een periode van 20 jaar vrijwel altijd effectief is. Wie belegt voor de lange termijn, gunt zijn aandelen namelijk de tijd om herstelwerkzaamheden uit te voeren. Verkoopt u uw aandelen in tijden van beursstress voor obligaties? Dan kan dat er juist voor zorgen dat uw vermogen nóg langer de tijd nodig heeft om te herstellen.

Obligaties stijgen doorgaans wat minder snel in waarde dan aandelen. Bovendien zijn obligaties vaak juist duurder wanneer aandelen in prijs dalen. Ook bij het switchen van aandelen naar obligaties is het daarom raadzaam om de lange termijn in het oog te houden.

De bovenstaande cijfers bieden uiteraard geen garantie voor de toekomst. Maar koersdalingen zijn er al sinds aandelen verhandelbaar zijn. We zagen het in 1987, in 2000 en in 2018. En dit jaar in 2022 opnieuw. En na al die eerdere jaren volgde herstel.

Niemand weet hoe lang onrustige tijden aanhouden. Misschien een dag, misschien een maand, misschien een jaar. In het verleden duurde het herstel van de beurzen soms zelfs langer dan een jaar.

Heeft u een lange beleggingshorizon? Dan is er volgens de cijfers uit het verleden een grote kans dat de waarde van uw beleggingen zich weer herstelt. Het is daarom belangrijk om de lange termijn voor ogen te houden en om niet te handelen uit angst. Die angst is in de meeste gevallen namelijk een slechte raadgever.